Tərəvəz noxudu bitkisində orqanların yaranmasına və məhsuldarlığa torpaq quraqlığının təsiri
Maarif Yusifov Almədəd |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Ələmdar Əsgərov Tağı |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Fəxrəddin Ağayev Nifi |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Məqalədə tərəvəz noxudu bitkisində vegetativ və generativ orqanların (çiçək, paxla və dənin) əmələ gəlməsinə, eləcə də məhsuldarlığa torpaq quraqlığının təsiri nəticələri əks etdirilmişdir. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdi ki, torpaq quraqlığı tərəvəz noxudunda yarpaq, çiçək, paxla və dənin əmələ gəlməsinə mənfi təsir göstərərək onların sayının azalmasına, eləcə də yarpaq səthi sahəsinin kiçilməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin aşkar edilmişdir ki, torpaq quraqlığının təsirindən paxlaların uzunluğu qısalmış, eni isə əksinə, bir qədər artmış və nəticədə bu, dənin iriləşməsinə və 1000 ədəd toxumun çəkisinin yüksəlməsinə gətirib çıxarmışdır. Tədqiqat nəticələri göstərmişdir ki, suvarılmayan quraqlıq sahədə ilk paxlaların əmələ gəlməsi suvarılan sahəyə nisbətən 15 gün tez baş vermiş və bütövlükdə bitki öz vegetasiya müddətini daha tez başa vurmuşdur ki, bu da bitkilərin yayın yüksək temperaturunun nəticəsində yaranan torpaq və hava quraqlığının məhvedici təsirindən özlərini qoruma vasitəsi kimi çıxış edir. Torpaq quraqlığı həmçinin, məhsulun strukturuna – bir bitkidə paxlaların sayına, ölçülərinə paxlalarda dənin çəkisinə və sayına, 1000 dənin kütləsinə, eləcə də məhsuldarlığa ciddi təsir göstərir. Öyrənilən sortnümunələrində məhsuldarlığın azalması sortların bioloji təbiətindən asılı olaraq müxtəlif olmuş və nümunələr üzrə 7,3 – 38,8% təşkil etmişdir. Bu zaman məhsuldarlığın ən böyük azalması 82/3 nümunəsində (38,8%), ən kiçik azalması isə Ranniy 301 sortunda qeydə alınmışdır. Alınmış nəticələr əsasında 82/3 sortnümunəsinin quraqlığa azdavamlı olmasına görə onun intensiv tipli yüksək məhsuldar sort kimi becərilməsi tövsiyə olunmuşdur.
Müəllifin başqa məqaləsi yoxdur!
-
Kənd təsərrüfatında kooperasiya münasibətlərinin inkişaf istiqamətləri
A. Hüseynova • UOT: 334.73, 631.115.08 • 2021 -
Aqrobiznes məhsullarının reallaşdırılması sistemində struktur dəyişikliklər
A. Şükürova • UOT: 330. 339.1:339.3 • 2020 -
Azərbaycanda üzüm və şərab ixracının mövcud vəziyyəti və artırılması imkanları
S. Vəliyeva • UOT: 631.2. 663.2 • 2019 -
Kənd təsərrüfatının dayanıqlı inkişafının qeyri-neft ixracının artmasına təsiri
S. Vəliyeva • UOT: 338.43, 339.5 • 2021 -
Bitkiçilik məhsulları ixracında qeyri-ənənəvi sahələrin potensialının reallaşdırılması
S. Vəliyeva • UOT: 338.43, 633/635:339.5 • 2021 -
Aqrar sferada istehsal potensialından istifadə səviyyəsinin qiymətləndirilməsi
V. Əmrahov • UOT: 338.43 • 2020 -
Əlavə dəyər vergisinin kənd təsərrüfatında investisiya fəallığına təsirinin nəzəri və praktiki aspektləri
B. Əhmədov • UOT: 338.43, 336.027, 336.22 • 2020 -
Kənd təsərrüfatında su ehti̇yatlarından i̇sti̇fadəni̇n aktual problemləri̇ və səmərəli̇li̇yi̇ məsələləri̇
M. Rzayev • UOT: 631.587. 631.6.02. 631.95. 338.054. • 2022
-
Bazar münasibətləri şəraitində kənd təsərrüfatının maddi-texniki bazasının inkişaf mexanizmi
S. Məhərrəmova • UOT: 330. 338. 32 • 2020 -
Kənd təsərrüfatında alternativ maliyyə alətlərindən istifadə imkanları
S. Ağayev • UOT: 336.77, 338.43 • 2021 -
Kənd təsərrüfatında sahibkarlığın iqtisadi səmərəliliyinin meyarları və göstəriciləri
N. Mirzəyev • UOT: 338.432, 338.435 • 2021 -
Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsal xərclərinin aşağı salınması istiqamətləri
E. Quliyev • UOT: 330.4. 338.5 • 2020 -
Aqrar sahədə səmərəliliyin inteqral göstəricilərinin müəyyən edilməsinin metodoloji məsələləri
N. Qafarov • UOT: 338.43, 332.1 • 2021 -
Qi̇da sənayesi̇ sahələri̇ni̇n i̇nki̇şaf pri̇ori̇tetləri̇
T. Qorçiyeva, V. Abbasov • UOT: 63. 33. • 2022 -
Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının ixracının dövlət tənzimləməsinin nəticələrinin qiymətləndirilməsi
P. Əliyev • UOT: 338.43, 339.5, 339.543 • 2021 -
Aqrar sahədə bazar infrastrukturunun inkişaf mexanizmi
M. Məmmədova • UOT: 338.431.4 • 2020
Nailə. Əliyeva
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin İqtisadiyyat kafedrasının dosenti, Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin doktorantı
i.ü.f.d.
Hikmət. Nəsibov
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutunun İdarə heyətinin istehsalat üzrə sədr müavini