Azərbaycan Respublikasında aqrar sahənin dayanıqlı inkişaf prinsipləri baxımından tənzimlənməsi
![]() |
Firdovsi Fikrətzadə Fikrət, i.ü.f.d. |
İqtisadi İslahatlar Elmi Tədqiqat İnstitutunun doktorantı | |
firdovsi.fikratzade@atm.gov.az |
![]() |
Pərviz Əliyev Fuad |
Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin Tədqiqatlar departamentinin direktoru, Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin dissertantı | |
parviz.aliyev@atm.gov.az |
Məqalədə ilkin olaraq dayanıqlılıq məsələsinə mövcud yanaşmalar təhlil olunmuş, aqrar sahədə dayanıqlı inkişaf prinsipləri və dayanıqlılığın üç komponentini (ekoloji, iqtisadi və sosial) özündə birləşdirən “Üç sütun konsepsiyası” ilə bağlı məlumat verilmiş, aqrar sahənin dayanıqlı inkişafı ilə bağlı mövcud nəzəriyyələr təhlil edilmişdir. Bunlarla yanaşı, aqrar sahədə dayanıqlı inkişafın təmin edilməsi ilə bağlı qlobal təşəbbüslər, beynəlxalq çağırışlar və perspektiv fəaliyyət istiqamətləri göstərilmişdir. Daha sonra aqrar sahənin dayanıqlı inkişafının qiymətləndirilməsinə metodoloji yanaşmaların müqayisəli təhlili aparılmış, Azərbaycanda aqrar sahədə dayanıqlı inkişafın təsərrüfat səviyyəsində qiymətləndirilməsi baxımından uyğun metod (Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Sistemlərinin Dayanıqlılığının Qiymətləndirilməsi metodu, SAFA) müəyyən edilmişdir. Eyni zamanda yuxarıdakı metoda alternativ olaraq Fermanın Dayanıqlılıq Məlumatları Şəbəkəsi (FSDN) metodologiyasından istifadə imkanları da araşdırılmışdır. Məqalədə, həmçinin Azərbaycan Respublikasında aqrar siyasətin dayanıqlı inkişaf prinsipləri baxımından qiymətləndirilməsi aparılmışdır. Qiymətləndirmə həm ekoloji, həm iqtisadi, həm də sosial aspektləri əhatə etmişdir. Daha sonra Azərbaycan Respublikasının Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə (DİM) nailolma baxımından fəaliyyəti nəzərdən keçirilmiş, ölkədə dayanıqlı inkişaf üzrə mövcud siyasət təhlil edilmiş və müvafiq ümumiləşdirmələr aparılmışdır. Məqalənin sonunda əldə edilmiş nəticələr təqdim olunmuş, ölkədə aqrar sahənin dayanıqlı inkişafının və aqrar siyasətin dayanıqlılığının təmin edilməsi baxımından təkmilləşdirilməsi ilə bağlı konkret təkliflər irəli sürülmüşdür.

Azərbaycanda kənd təsərrüfatına ayrılan subsidiyaların effektivliyinin qiymətləndirilməsi
Xülasə Kənd təsərrüfatına dövlət dəstəyinin verilməsi, o cümlədən bu sahənin subsidiyalaşdırılması praktikası hazırda qlobal kənd təsərrüfatı ...

İşğaldan azad olunan ərazilərimizdə kənd təsərrüfatı sahəsinin bərpası istiqamətləri və istehsal göstəricilərinin proqnozlaşdırılması
Xülasə İşğaldan azad olunmuş torpaqlarımızda kənd təsərrüfatının bərpası və inkişafı hazırda qarşımızda duran əsas vəzifələrdəndir. Bu məqalədə münaqişələrin / ...
Azərbaycan Respublikasında kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsullarının ixracının dövlət tənzimləməsinin nəticələrinin qiymətləndirilməsi
Məqalədə Azərbaycanda kənd təsərrüfatı və ərzaq (KTƏ) məhsullarının ixrac potensialının gücləndirilməsi üzrə dövlət siyasətinə baxılmış, bu sahədə əsas ...

Kənd təsərrüfatında dayanıqlı intensivləşdirmə: post-transformasiya reintensivləşdirmə şəraitində imkanlar
Xülasə Müasir şəraitdə dayanıqlı intensivləşdirmə kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın dinamik yüksəldilməsinin ətraf mühitın qorunması tələblərinin gözlənilməsi və ...

Azərbaycan Respublikasında ərzaq və kənd təsərrüfatı siyasətinin MAFAP metodologiyasi ilə monitorinqi və qiymətləndirilməsi
Xülasə Məqalə BMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) tərəfindən işlənib hazırlanmış MAFAP (The Monitoring and Analysing Food and Agricultural Policies) ...
Kənd təsərrüfatında ri̇skləri̇n qi̇ymətləndi̇ri̇lməsi̇ni̇n metodoloji̇ əsaslari
Kənd təsərrüfatında risklərin idarə edilməsi sisteminin formalaşdırılması onun metodoloji əsaslarının daha dəqiq öyrənilməsini tələb edir. Bununla əlaqədar məqalədə kənd ...
Azərbaycan Respublikasında suvarma suyu üzrə tənzimləmə sisteminin təkmilləşdirilməsi istiqamətləri
Məqalədə kənd təsərrüfatı sahəsində suvarma suyundan istifadə ilə bağlı tənzimləmə sistemlərinin formalaşması, təkamülü və müasir vəziyyəti ilə bağlı dünya ...

Azərbaycanda kənd təsərrüfatı innovasiyalarının tətbiqinin stimullaşdırılması
Xülasə Məqalədə müasir şəraitdə kənd təsərrüfatı innovasiyalarının rolu və əsas formaları, habelə aqrar sahədə innovasiya sistemlərinin formalaşması məsələlərinə ...
Effektiv tənzimləmə yolu ilə soğan itkisinin azaldılması: soğan təchizat zəncirinin kompleks qiymətləndirilməsi
Məqalə qida itkilərinin azaldılmasında dövlət tənzimləməsinin effektivliyini artırmaq üçün əsas maraqlı tərəflərlə sorğular və müsahibələr vasitəsilə soğan ...
Azərbaycanda fermer təsərrüfatlarının ölçüsü və məhsuldarlıq: çətinliklər və siyasət tədbirləri
Tədqiqat işi Elektron Kənd Təsərrüfatı İnformasiya Sistemi (EKTİS) və Fermer Təsərrüfatları Məlumatlarının Monitorinqi Sisteminin (FTMMS) məlumatlarından istifadə etməklə ...
-
Rəqəmsal mühitin aqrar sahədə enerjidən istifadə vəziyyətinə təsiri
E. Əhmədzadə • UOT: 004.22, 631.1, 338.43 • 2025 -
Aqrar sahədə əsas kapitala yönəldilən investisiyaların səviyyəsi və dinamikası
M. Hacıyev • UOT: 330.142.2, 338.43 • 2025 -
Aqrar sahənin rəqəmsallaşmasının inkişaf meyilləri
N. Mikayılova • UOT: 004.9, 631.1 • 2025 -
Toxumçuluğun inkişafı və ərzaq təhlükəsizliyinin təminatında rolu
R. Əliyev • UOT: 330.163, 338.432 • 2025 -
Aqrar sahəyə dövlət dəstəyinin rolu və əsas alətləri
C. Qocamanov • UOT: 338.43, 63.33 • 2025 -
Eko-aqroparklarda istehsal prosesinin riyazi modeli və onların işğaldan azad edilmiş ərazilərdə tətbiqinin iqtisadi səmərəliliyi
İ. İsmayılov • УДК: 631.115:631.145 • 2025 -
Kənd təsərrüfatı məhsullarının ixrac coğrafiyasının formalaşmasına qravitasiya amillərinin təsiri
Y. Axundov • UOT: 330.43, 338.43, 339.5 • 2025 -
Müasir şəraitdə qlobal iqlim dəyişikliklərinin ərzaq təminatına təsiri
A. Qurbanzadə • UOT: 504.32, 631.1 • 2025
-
ISO standartlarının yaşıl transformasiyada rolu
Q. Şərifov • UOT: 332.02, 504.05, 504.06 • 2025 -
Qida məhsullarının istehsalında yaşıl texnologiyaların tətbiqinin stimullaşdırılması
N. Rəhimov • UOT: 338.432, 338.439, 504.06 • 2025 -
Kənd təsərrüfatının ixtisaslaşması və regionlarda aqrar məhsullar bazarının inkişafı
C. Səfərov, E. Quliyev • UOT: 332.13, 338.436, 339.1 • 2025 -
İqlim dəyişikliklərinin kənd təsərrüfatında məhsul istehsalına təsir istiqamətləri
N. Muradov • UOT: 504.05, 504.32, 504.37, 631/635 • 2025 -
Kənd təsərrüfatı məhsullarının satış bazarlarının inkişaf amilləri
X. Cavadzadə • UOT: 338.433, 338.439.5 • 2025 -
İqlim dəyişikliklərinin kənd təsərrüfatı sahələrinə təsiri
K. Məmmədova • UOT: 631.1, 632.92, 632.95 • 2025 -
Azərbaycanda fermerlərin istehsal vasitələrinə çıxışında kənd təsərrüfatı kooperativlərinin rolu
A. Əzimov • UOT: 338.43, 339.5, 339.543 • 2025 -
Rəqabət modelləri və aqrar sahədə bazar gücləri
A. Bayramov • UOT: 330.34, 338.43 • 2025

İbrahim. Cəfərov
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin rektoru
AMEA-nın müxbir üzvü, k.t.e.d., professor