Karbon qazı emissiyaları və qlobal istiləşmənin əsas problemləri
İsrafil İsmayılov İbrahim, t.e.d., professor |
|
Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının üzvü | |
i.israfil@aqroservis.gov.az |
Məqalədə iqlim dəyişikliyinin səbəb və nəticələri, qlobal istiləşmə, istixana qazları emissiyaları, eləcə də qlobal istiləşmənin yaratdığı əsas problemlərdən ətraflı bəhs edilir. Ölkələr üzrə adambaşına karbon qazı emissiyalarının səviyyəsi təhlil olunmuş və beynəlxalq təşkilatların etibarlı məlumatları əsasında adambaşına 2 tondan 20 tona qədər emissiya olan ölkələrin siyahısı müəyyən edilmişdir. COP29-a ev sahibliyi edən Azərbaycan Respublikasında adambaşına düşən emissiya son 30 ildə 2.2 dəfə azalaraq 3.7 t/nəfər təşkil etmişdir. İstixana qazlarının emissiyasını artıran əsas sektorun 82% payla nəqliyyat olduğu əsaslandırılmışdır. Qlobal istiləşmənin yaratdığı əsas problemlərə dəniz səviyyəsinin qalxması və sahil eroziyası, ekstremal hava hadisələri, biomüxtəlifliyə təhdidlər, qida və su təhlükəsizliyi, sağlamlığa təsirlər, əbədi donların əriməsi, okeanların turşulaşması, insanların yerdəyişməsi, iqtisadi təsirlər, “iqlim ədaləti” və bərabərlik daxildir. Məqalədə, həmçinin iqlim dəyişikliyinin təbii və antropogen sistemlərə təsiri, heyvan növlərinin və dəniz otlarının məhvolma göstəriciləri haqqında məlumatlar verilir.
-
Orta illik temperatur göstəricilərinin taxıl əkinlərinin məhsuldarlığına təsirinin dəyərləndirilməsi
H. Xəlilov • UOT: 504.32, 633.1 • 2024 -
Multispektral peyk təsvirləri əsasında otlaq sahələrində biokütlənin (otun) miqdarının hesablanması
Ə. Yaşar • UOT: 528.8.04, 633.2.033 • 2024 -
Quraqlığın kənd təsərrüfatı məhsuldarlığına təsirinin qiymətləndirilməsi: monitorinq və uyğunlaşmaya uzaqdan zondlama yanaşması
K. Məmmədova • UOT: 332.1, 528.8, 633/635 • 2024 -
Kənd təsərrüfatı şirkətləri istiqrazlarının gəlir əyrisi sənayenin davamlı inkişafının proqnozlaşdırılması üçün bir vasitə kimi
A. Popoviç • UOT: 332.02, 330.322 • 2024 -
Kənd təsərrüfatı məhsulları bazarında qiymət fərqinin aradan qaldırılması: beynəlxalq həllər və ən uğurlu təcrübələr
A. Qədəşov • UDC: 338.43, 631.15, 631.17 • 2023 -
Azərbaycanda yaşıl kənd təsərrüfatına keçidin sürətləndirilməsi imkanları
E. Quliyev • UOT: 330.15, 332.362, 332.368 • 2024
-
Kənd təsərrüfatı istehsalçılarının maliyyə vasitələrinə çıxış imkanlarının genişləndirilməsi mexanizmləri
R. Alıyev • UOT: 338.43: 336.7, 336.77 • 2024 -
Azərbaycanda buğdanın məhsuldarlığına təsir edən əsas amillərin təhlili və ekonometrik qiymətləndirilməsi
T. Musayev, C. Həsənov • UOT: 338.43, 330.15, 633.11, 519.862.6 • 2024 -
Heyvandarlıq Elmi-Tədqiqat İnstitutunda ISO 9001:2015 standartının tətbiqi: təcrübə və tövsiyələr
Q. Şərifov • UOT: 006.35; 001.891; 631.1 • 2024 -
Azərbaycanda kənd təsərrüfatının digər sahələrlə qarşılıqlı əlaqələrinin qiymətləndirilməsi
T. Musayev • UOT: 338.43, 330.44, 303.725.34 • 2024 -
Kənd təsərrüfatında nəzarət və auditin təşkili
S. Quliyeva • UOT: 33.336/63 • 2024 -
Bioloji aktivlər üzrə məsrəflərin kapitallaşdırılması əməliyyatlarının uçotunun təkmilləşdirilməsi
V. Mehdiyev • UOT: 338.43, 338.512: 636/637 • 2024 -
Qida sənayesində istehsal əlaqələrinin tənzimlənməsi
V. Abbasov, T. Qorçiyeva • UOT: 63.33, 330.54, 330.554 • 2024 -
Effektiv tənzimləmə yolu ilə soğan itkisinin azaldılması: soğan təchizat zəncirinin kompleks qiymətləndirilməsi
P. Əliyev • UOT: 338.23, 338.43 • 2024
Savalan. Seyfəddinov
Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun böyük elmi işçisi
aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru
Cavid. Həsənov
Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin Tədqiqatlar departamentinin baş mütəxəssisi,
Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin doktorantı
Nneka. Osadolor
İqtisadiyyat fakültəsi, Benin Universiteti, Nigeriya; İqtisadiyyat fakültəsi, İbadan Universiteti, Nigeriya
Ramiz. İsgəndərov
Azərbaycan Texniki Universiteti “İqtisadiyyat və statistika” kafedrası
i.e.d., professor