Karbon qazı emissiyaları və qlobal istiləşmənin əsas problemləri
İsrafil İsmayılov İbrahim, t.e.d., professor |
|
Rusiya Təbiət Elmləri Akademiyasının üzvü | |
i.israfil@aqroservis.gov.az |
Məqalədə iqlim dəyişikliyinin səbəb və nəticələri, qlobal istiləşmə, istixana qazları emissiyaları, eləcə də qlobal istiləşmənin yaratdığı əsas problemlərdən ətraflı bəhs edilir. Ölkələr üzrə adambaşına karbon qazı emissiyalarının səviyyəsi təhlil olunmuş və beynəlxalq təşkilatların etibarlı məlumatları əsasında adambaşına 2 tondan 20 tona qədər emissiya olan ölkələrin siyahısı müəyyən edilmişdir. COP29-a ev sahibliyi edən Azərbaycan Respublikasında adambaşına düşən emissiya son 30 ildə 2.2 dəfə azalaraq 3.7 t/nəfər təşkil etmişdir. İstixana qazlarının emissiyasını artıran əsas sektorun 82% payla nəqliyyat olduğu əsaslandırılmışdır. Qlobal istiləşmənin yaratdığı əsas problemlərə dəniz səviyyəsinin qalxması və sahil eroziyası, ekstremal hava hadisələri, biomüxtəlifliyə təhdidlər, qida və su təhlükəsizliyi, sağlamlığa təsirlər, əbədi donların əriməsi, okeanların turşulaşması, insanların yerdəyişməsi, iqtisadi təsirlər, “iqlim ədaləti” və bərabərlik daxildir. Məqalədə, həmçinin iqlim dəyişikliyinin təbii və antropogen sistemlərə təsiri, heyvan növlərinin və dəniz otlarının məhvolma göstəriciləri haqqında məlumatlar verilir.
Nailə. Əliyeva
Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin İqtisadiyyat kafedrasının dosenti, Aqrar Tədqiqatlar Mərkəzinin doktorantı
i.ü.f.d.
Elçin. Salahov
Azərbaycan Dövlət Aqrar Universitetinin Maliyyə və iqtisadi nəzəriyyə kafedrasının dosenti
i.ü.f.d.
Savalan. Seyfəddinov
Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun böyük elmi işçisi
aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru