Tərəvəz noxudu bitkisində orqanların yaranmasına və məhsuldarlığa torpaq quraqlığının təsiri
Maarif Yusifov Almədəd |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Ələmdar Əsgərov Tağı |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Fəxrəddin Ağayev Nifi |
|
Tərəvəzçilik Elmi Tədqiqat İnstitutu | |
teti_az@mail.ru |
Məqalədə tərəvəz noxudu bitkisində vegetativ və generativ orqanların (çiçək, paxla və dənin) əmələ gəlməsinə, eləcə də məhsuldarlığa torpaq quraqlığının təsiri nəticələri əks etdirilmişdir. Aparılan tədqiqatlar nəticəsində müəyyən edilmişdi ki, torpaq quraqlığı tərəvəz noxudunda yarpaq, çiçək, paxla və dənin əmələ gəlməsinə mənfi təsir göstərərək onların sayının azalmasına, eləcə də yarpaq səthi sahəsinin kiçilməsinə səbəb olmuşdur. Həmçinin aşkar edilmişdir ki, torpaq quraqlığının təsirindən paxlaların uzunluğu qısalmış, eni isə əksinə, bir qədər artmış və nəticədə bu, dənin iriləşməsinə və 1000 ədəd toxumun çəkisinin yüksəlməsinə gətirib çıxarmışdır. Tədqiqat nəticələri göstərmişdir ki, suvarılmayan quraqlıq sahədə ilk paxlaların əmələ gəlməsi suvarılan sahəyə nisbətən 15 gün tez baş vermiş və bütövlükdə bitki öz vegetasiya müddətini daha tez başa vurmuşdur ki, bu da bitkilərin yayın yüksək temperaturunun nəticəsində yaranan torpaq və hava quraqlığının məhvedici təsirindən özlərini qoruma vasitəsi kimi çıxış edir. Torpaq quraqlığı həmçinin, məhsulun strukturuna – bir bitkidə paxlaların sayına, ölçülərinə paxlalarda dənin çəkisinə və sayına, 1000 dənin kütləsinə, eləcə də məhsuldarlığa ciddi təsir göstərir. Öyrənilən sortnümunələrində məhsuldarlığın azalması sortların bioloji təbiətindən asılı olaraq müxtəlif olmuş və nümunələr üzrə 7,3 – 38,8% təşkil etmişdir. Bu zaman məhsuldarlığın ən böyük azalması 82/3 nümunəsində (38,8%), ən kiçik azalması isə Ranniy 301 sortunda qeydə alınmışdır. Alınmış nəticələr əsasında 82/3 sortnümunəsinin quraqlığa azdavamlı olmasına görə onun intensiv tipli yüksək məhsuldar sort kimi becərilməsi tövsiyə olunmuşdur.
Müəllifin başqa məqaləsi yoxdur!
-
Azərbaycanda qabığı təmizlənmiş meşə fındığının ixracının təşviqi tədbirlərinin nəticələrinin qiymətləndirilməsi
R. Huseyn • UOT: 338.433, 339.5 • 2022 -
Kənd təsərrüfatında çoxfunksiyalılığın struktur xüsusiyyətləri
A. Səfərov • UOT: 338.432, 338.436 • 2022 -
Aqrar sektorda özünüməşğulluğun formalaşması və inkişafı üzrə xarici təcrübənin qiymətləndirilməsi
Ə. Quliyev • UOT: 331.526, 339.9 • 2022 -
Efiopiyada kənd təsərrüfatı ilə emal sektoru arasında qarşılıqlı əlaqənin qiymətləndirilməsi
A. Mehari • UOT: 338.432, 338.439 • 2022 -
Şəki-Zaqatala bölgəsinin suvarma şəraitində 2018-2019-cu illər üzrə tütün bitkisinin məhsuldarlıq göstəriciləri
Q. Kazımov • UOT: 631.58; 631.582 • 2022 -
Aqrar sığorta sahəsində dünya təcrübəsi və Azərbaycanda yeni sistemin formalaşması
G. Nağıyeva • UOT: 368.5, 368.51, 368.52 • 2022
-
Kənd yerlərinin dayanıqlı inkişafı və yaşayış səviyyəsinin yaxşılaşdırılması
E. Ələkbərov • UOT: 332.338.49:911.37 • 2022 -
Aqrar sahənin dayanıqlı inkişafında sığorta mexanizminin rolu
Ç. Abışova • UOT: 33. 336.2: 338.4 • 2022 -
Lerik rayonunda çayçılığın inkişaf perspektivləri
C. Nüsrətzadə • UOT: 338.43, 633/635 • 2022 -
Aqrar sığorta münasibətlərinin inkişafı və sığorta şirkətlərinin fəallığının artırılması
H. Ağayev • UOT: 368.01:368.1:368.07 • 2021 -
Lerik rayonunda çayçılığın inkişaf perspektivləri
F. Quliyev • UOT: 338.43, 633/635 • 2022 -
Kür-Araz ovalığının işğaldan azad olunmuş ərazilərinin fitosenozları
A. Hüseynova, Ş. Əfəndiyeva • УДК: 58.009, 58.02 • 2022 -
Aqrar sahədə kiçik və orta sahibkarlığın maliyyə resursları ilə təminatı
S. Əhmədov • UOT: 334.7, 338.4, 336:368 • 2022 -
Üzümçülük və şərabçılığın iqtisadi tənzimlənmə mexanizminin funksiyaları və modelləri
L. Hacıyeva • UOT: 338.23, 338.43:633/635 • 2022
![Cover](img/article/small_customs.jpg)
Savalan. Seyfəddinov
Əkinçilik Elmi-Tədqiqat İnstitutunun böyük elmi işçisi
aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru
Umxanım. Ağakişiyeva
Azərbaycan İnşaat və Memarlıq Universiteti, İnformasiya texnologiyaları və sistemləri kafedrası, müəllim